دیابت بیماری است که حدود ۴۲۲ میلیون نفر در سراسر جهان را به خود درگیر کرده است و سالانه ۱.۵ میلیون نفر به دلیل ابتلا به قند خون بالا جان خود را از دست می‌دهند.
دیابت یا مرض قند زمانی ایجاد می‌شود که هورمونی به نام انسولین عملکرد خود را از دست می‌دهد. این هورمون توسط غده پانکراس (لوزالمعده) ترشح می‌شود. وظیفه اصلی آن، این است که گلوکز را به سمت سلول‌های بدن هدایت کند. زمانی که انسولین تولید نمی شود و یا بدن به آن پاسخ مناسبی نمی دهد، گلوکز به جای ورود به سلول، در خون انباشته می‌شود و به این ترتیب میزان قند در خون بالا می‌رود، اینجاست که میگوییم فرد مبتلا به دیابت شده است.
انواع دیابت :
- دیابت نوع ۱
دیابت نوع 1 که به دیابت نوجوانان یا دیابت وابسته به انسولین هم معروف است. این بیماری، نوعی اختلال خودایمنی شناخته می‌شود. زیرا سیستم ایمنی بدن به سلول‌های تولیدکننده‌ی انسولین در لوزالمعده حمله می‌کند و توانایی بدن در تولید انسولین را از بین می‌برد. در نتیجه هورمونی به نام انسولین در بدن تولید نمی شود که بخواهد قند را به سمت سلول‌های بدن هدایت کند. این نوع دیابت مادرزادی بوده و در کودکان بیشتر دیده می‌شود.
- دیابت نوع ۲
در دیابت نوع 2، انسولین در بدن وجود دارد اما سلول های هدف به آن پاسخ نمی دهند. این نوع دیابت به طور مستقیم با سبک زندگی و رژیم غذایی در ارتباط است. افرادی که ورزش نمی کنند، شیرینی و نوشیدنی‌های صنعتی و گازدار مصرف می کنند، اضافه وزن دارند و سیگار می‌کشند، مستعد ایتلا به این بیماری هستند.
- 3.دیابت بارداری
دیابت بارداری معمولا در ماه‌های آخر بارداری اتفاق می‌افتد. بروز آن بیشتر با تغییرات هورمونی در ارتباط است. هورمون‌هایی که توسط جفت تولید می‌شود به طور خاص بر روی انسولین تاثیر گذاشته و عملکرد آن را مختل می‌کنند.
دیابت بی مزه
این بیماری به هورمون انسولین ارتباطی ندارد. دیابت بی‌مزه، نوعی بیماری مادرزادی است که به دلیل اختلال در هورمون وازوپرسین ایجاد می‌شود. این هورمون که توسط هیپوتالاموس ساخته می‌شود، و از غده هیپوفیز ترشح می شود. وظیفه هورمون وازوپرسین حفظ تعادل آب در بدن است . اختلال در تولید و ترشح هورمون وازوپرسین باعث تشنگی زیاد و تولید بیش از حد ادرار می شود.
علائم دیابت :
- تکرر ادرار
- احساس تشنگی شدید و نوشیدن مایعات زیاد
- گرسنگی شدید
- خستگی زیاد
- اختلالات بینایی مانند تاری دید
- زخمی که به خوبی ترمیم نمی‌شود.
- خشکی دهان
- کاهش وزن بی‌دلیل
درمان دیابت :
هدف شیوه‌های درمانی این است تا به طور موثر سطح گلوکز خون تنظیم شود. نوع اول این بیماری با انسولین و همچنین تغییراتی در رژیم غذایی و ورزش کنترل می‌شود. نوع دوم آن ممکن است با داروهای غیر انسولینی، انسولین، کاهش وزن، یا تغییراتی در رژیم غذایی کنترل شود.
مواد غذایی ممنوع در رژیم غذایی دیابت :
- غذاهای سرخ شده و سایر غذاهای سرشار از چربی اشباع و چربی ترانس
- غذاهای سرشار از نمک که سدیم
- شیرینی ، آبنبات و بستنی
- نوشیدنی هایی با قندهای اضافی مانند آب میوه ، نوشابه معمولی و نوشیدنی های معمولی ورزشی یا انرژی زا
- نوشیدنی های الکلی
- مصرف برخی قرص های مسکن غیر استروئیدی (NSAID)